SGK giriş tarihine bağlı olarak değişen emeklilik sistemi, 1994, 2008 ve 18 yıllarında işe başlayanlar için alternatif emeklilik modelleri sunuyor. 3600, 4.500 ve 5400 prim günü baz alınarak oluşturulan sistemlerle, bazı şartları yerine getiren sigortalılar erken yaşta emeklilik hakkı kazanabilecek. Emeklilik yaşı, prim günü ve çalışma süresi gibi kriterler dikkate alınarak hazırlanan bu yeni sistem, milyonlarca sigortalı için farklı emeklilik seçeneklerini mümkün kılıyor.
Sigorta yılına göre emeklilik şartları yeniden şekilleniyor
Sosyal güvenlik sisteminde yapılan son yeniliklerle, sigorta başlangıç yılına göre emeklilik koşulları yeniden düzenleniyor. 94, 08 ve 18 yıllarında çalışmaya başlayan sigortalılar için 3.600, 4.500 ve 5.400 günlük prim üzerinden erken emeklilik imkânı sunuluyor. Emeklilik yaşı ve sigortalılık süresi birlikte değerlendirilerek hazırlanan bu sistemler, erken yaşta emekli olmayı hedefleyen vatandaşlara seçenekli sistemler getiriyor.
3600, 4500 ve 5400 günle emeklilik hesabı
Türkiye’de SGK sistemi, sigorta giriş tarihine bağlı olarak değişiyor. 1994, 2008 ve 2018 gibi önemli tarihlerde sigortalı olanlar için çeşitli prim günleriyle kısmi emeklilik fırsatları sunuluyor. Sosyal güvenlik düzeninde yer alan bu formüller, primi eksik olan ya da çalışma süresi sınırlı kalan çalışanlara emeklilik kapısını aralıyor.
94 yılı öncesinde 3600 günle erken emeklilik
9 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olan kişiler, 15 yıl çalışma ve 3600 prim günü şartlarını tamamladığında erken emeklilik imkânı kazanabiliyor. Kadınlarda yaş sınırı 50, erkek sigortalılarda ise elli beş olarak uygulanıyor. Aralıklı çalışmış olanlar için bu model cazip bir seçenek sağlıyor.
2008 yılında işe başlayanlara 4500 prim günü modeli
1999 sonrası sigorta başlangıcı olan sigortalılar için erken emeklilik şartları biraz daha zor. Bu grup, 4500 prim günü ve 25 yıl çalışma ile emekli olabiliyor. Kadınlarda yaş sınırı 58, erkekler 60 yaşında emekli olabiliyor. Bu sistem, prim ödemelerini aksatmayan ancak uzun hizmet süresine ulaşmakta zorlanan vatandaşlara önemli bir avantaj tanıyor.
2018 sonrası girişlerde 5400 gün şartı
2008’den sonra SGK kaydı açılanlar için en yüksek erken emeklilik şartları uygulanıyor. Bu grupta yer alan kişiler için 5400 prim günü ve 25 yıl sigortalılık süresi gerekli. Kadın sigortalılar 58 yaşında, erkekler 60 yaşında emekli olma hakkı elde ediyor.
Engelli vatandaşlara özel erken emeklilik hakları
Vergi indirimiyle erken emeklilik
En az %40 engellilik raporu sahip olan çalışanlar, vergi indirimi hakkı ile yaşa takılmadan emekli olabiliyor. Prim günü ve sigortalılık süresi, rapor yüzdesine bağlı olarak değişiyor:
– %40–49 arası için on sekiz yıl ve 4100 gün,
– %50–59 arası için 16 yıl ve 3700 gün,
– %60 üstü için on beş yıl ve 3.960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilikte sağlık raporu şart
İş gücünün büyük kısmını kaybeden bireyler, resmî rapor ile 1800 prim günü üzerinden emekliliğe başvurabiliyor. Bu hak, sadece iş gücü kaybı kalıcı olan kişiler için geçerli. Emeklilikten sonra çalışma durumunda emekli aylığı kesiliyor.
Engelli çocuğu olan annelere destek
Bakım yükü taşıyan anneler için özel bir avantajlı sistem uygulanıyor. Bu annelerin prim günlerine yıllık %25 oranında ekleme yapılıyor. Aynı zamanda bu eklenen günler, emeklilik yaş hesabından eksiliyor. Böylece kadınlar daha erken emekli olma hakkı kazanıyor.
Emeklilik stratejisi nasıl olmalı
-
Emeklilik planınızı, sigorta başlangıç tarihinize göre belirleyin.
-
Eksik günlerinizi, borçlanma seçenekleriyle tamamlayın.
-
Engel durumunuz varsa, vergi indirimi gibi özel hakları değerlendirin.
-
Çocuğunuz engelliyse, prim artış haklarından yararlanarak emeklilik yaşınızı öne çekebilirsiniz.