İmralı heyeti, Öcalan görüşmesine dair ziyaretlerinin ardından ilk kapsamlı açıklamasını yaptı

Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) milletvekilleri Pervin Buldan ve Sırrı Süreyya Önder ile partinin önde gelen isimlerinden Ahmet Türk’ün yer aldığı İmralı heyeti, PKK lideri Abdullah Öcalan ile yapılan görüşmeye dair siyasi partilere bilgilendirme ziyaretlerinin ardından Cuma günü kapsamlı ilk açıklamasını yaptı.

Öcalan ile İmralı’da yapılan görüşmenin ardından yapılan ziyaretlerin “samimi ve umut verici düzeyde” geçtiği belirtilen açıklamada, “Liderler ve heyetleri, ilkesel olarak barış sürecine desteklerini bildirmişlerdir,” dendi.

Görüşmelerde siyasi partilerin “kaygı ve önerilerinin” bulunduğu belirtilen açıklamada, “Bunlar da temelde sürecin şeffaflığı ve TBMM bünyesinde yürümesi/yürütülmesi hususlarında toplanmaktadır. Bu görüşmeler süresince heyetimizin, kaygıları ve soru işaretlerini gidermeye dönük açıklamaları ve sunumları olmuştur,” ifadelerine yer verildi.

Siyasi partilere yapılan ziyaretlerde, PKK lideri Öcalan ile yapılan ”görüşmenin sonuçlarının aktarımı ve ortaya çıkan yeni durumunun” ana gündem maddesi olduğu belirtildi.

Özet olarak, “Kürt sorununa ve bundan kaynaklı çatışmalı sürece kalıcı çözüm bulmak için pozitif katkı sunma istek ve iradesine, Türk-Kürt kardeşliğinin güçlendirilmesinin tarihsel sorumluluğuna, Ortadoğu’da yaşanan köklü ve geri döndürülemez gelişmelerin yüklediği sorumluluğa, TBMM ve demokratik siyasetin sorunun en önemli çözüm zeminini oluşturduğuna” odaklandığı ifade edildi.

Açıklamada, gerilimli sürecin sonlanması konusunda siyasi partiler ile hem fikir olunduğuna dikkat çekilerek, “Edindiğimiz izlenim, tüm siyasi partilerde Kürt sorunundan kaynaklı çatışmalı ve gerilimli süreci geride bırakma hususunda ortak bir arzu ve irade bulunduğu yönündedir,” denildi.

Birlik vurgusu yapılan açıklamada sürece dair “Buna paralel bir husus da barış sürecinin genel demokratikleşmeye ve demokratik siyaset alanının genişlemesine vesile olması gerektiğidir,” ifadeleri yer aldı.

‘Barış süreci’ ifadesi

Heyetten yapılan açıklamanın iki bölümünde ise “barış süreci” ifadesi resmi bir beyanda ilk kez dile getirildi.

Ziyaretlere ilişkin değerlendirme kısmında parti liderleri ve heyetlerinin, ilkesel olarak ‘barış sürecine’ desteklerini” bildirdiği belirtilirken, açıklamanın birlik vurgusu yapılan bölümünde “barış sürecinin genel demokratikleşmeye ve demokratik siyaset alanının genişlemesine vesile olması gerektiğinin” altı çizildi.

Ancak MHP lideri Bahçeli 31 Aralık’ta yayınladığı yeni yıl mesajında “bir sürecin olmadığını” belirterek, “Ortada yeni bir çözüm veya açılım diye bir süreç hiç yoktur. Olan ve olması gereken milli beka ve gelecek adına muhataplarının aktif, ön şartsız, hesapsız, hilesiz, güven veren ve hasbi şekilde devreye girmesidir,” sözlerini dile getirdi.

AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler ise 7 Ocak’ta yaptığı açıklamada “Bu bir çözüm süreci değil, benzerliği de yok,” ifadelerini kullandı.

Spekülasyonlar için ‘savaş çığırtkanlığı’ yorumu

İmralı heyetinden yapılan açıklamada, Öcalan görüşmesi ve ardından siyasi partilere yapılan ziyaretler süresince ortaya atılan spekülasyonlara dikkat çekildi.

“Barış, demokrasi ve kardeşliğe odaklandığımız bu dönemde, yazılı ve görsel basında zaman zaman karşılaştığımız ayrıştırıcı ve önyargılı üslup ve bunun yarattığı spekülasyon alanı işimizi güçleştirmektedir. Uydurma söylemleri üreterek dolaşıma sokmak ve yer yer ahlaki sınırları dahi zorlayıcı gündemler oluşturmaya çalışmak, olsa olsa sonucu itibariyle savaş çığırtkanlığına bağlanmaktır.”

Öcalan ile yapılacak ikinci bir ziyarete ilişkin olarak ise heyetten yapılan açıklamada, “Tüm iyi izlenimlerimizle birlikte en kısa zamanda Sn. Öcalan’a bir ziyaret gerçekleştirip sürecin sağlıklı yöntemlerle barışa ulaşması için hiçbir emeği esirgemeyeceğiz,” dendi.

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, DEM Parti heyetinin ikinci İmralı ziyareti için başvurunun yapılmadığını belirtti.

15 Ocak Çarşamba günü yaptığı konuşmada Tunç, “İkinci görüşme için henüz bir talep olmadı. Talep olması durumunda ona göre karar veririz. Terörsüz Türkiye için verilen çabalara biz de destek veririz,” ifadelerini kullandı.

Silah bırakma çağrısı

DEM Parti heyetinde yer alan ve üçüncü kez Mardin Büyükşehir Belediye Başkanlığı görevinden el çektirilerek yerine kayyum atanan Ahmet Türk, Nefes’ten Aytunç Erkin’e yaptığı açıklamada, ”Ben İmralı’ya giden heyette değildim. Bu görüşmeler sonucunda iki veya üçüncü İmralı ziyaretinde silah bırakma çağrısı gelebilir. Şimdiden bir şey söyleyemeyiz. Bizim de aldığımız bilgiler öyle. Bütün siyasi partilerle görüşüp, heyetin tekrar İmralı’ya gitmesi ve ona göre de değerlendirme yapılacağı anlaşılıyor,” diye konuşmuştu.

MHP lideri Devlet Bahçeli ise 14 Ocak Salı günü parti grup toplantısında yaptığı konuşmada, bir kez daha Öcalan’a PKK’nın bittiğini açıklaması için çağrıda bulunarak, Suriye’nin kuzeydoğusunda bulunan silahlı örgüt Halk Savunma Birlikleri’ne (YPG) karşı operasyon yapılabileceğinin sinyalini vermişti.

PKK’nın silahlarını gömmesi ya da silahlarıyla birlikte teslim olması gerektiğini ifade eden ve aksi takdirde örgütün “kaçınılmaz sonla” karşılaşacağını söyleyen Bahçeli sözlerini şöyle sürdürdü:

“Altını kalın bir şekilde çizerek ifade ediyorum ki terörle pazarlık olmaz, müzakere yapılmaz, yalnızca ve yalnızca mücadele edilir. Suriye’nin kuzeydoğusunda PKK/YPG bölücü terör örgütü mensupları Suriye hükümetinin çağrısına kulak vermelidir. Silahlar bırakılmalı, terör yöntemiyle sonuç alınamayacağı görülmelidir. Aksi halde terör örgütü mücavir topraklarımızın neresinde ürüyorsa, bataklık nerede bulunuyorsa, terörün kaynağına hücum ederek, özellikle Fırat’ın doğusunu meşru müdafaa ilkeleri gereğince darmadağın etmesi Türkiye Cumhuriyeti’nin, bir devlet onurudur. Fırat’ın iki yakası da terörden arındırılmalıdır.”

DEM Parti heyetinin ziyaretleri

2 Ocak Perşembe günü DEM Parti heyeti, İmralı’da yapılan görüşmeye dair bilgilendirme ziyaretleri kapsamında MHP lideri Bahçeli ile görüşmüştü.

DEM Parti heyetinin siyasi partiler ile yaptığı görüşmelere ilişkin de konuşan Bahçeli, “Heyetin yaptığı temas ve ziyaretler bizim nezdimizde müspet (olumlu) seyir ve serencam (sonuca varacak olan) halinde gerçekleşmiştir. Bu kapsamda terörsüz Türkiye’nin yanında pozisyon alan, duruş gösteren, mesaj veren, bu uğurda dürüst ve önyargısız hareket eden herkes değerli bir çabanın tarafıdır,” diye konuştu.

MHP ile yapılan görüşme gününde Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş ile görüşen DEM Parti heyeti, 6 Ocak Pazartesi sırasıyla Gelecek Partisi, AK Parti ve Saadet Partisi heyetleriyle görüşmeler yaptı.

DEM Parti heyeti, 7 Ocak Salı günü de Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Başkanı Özgür Özel, DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan ve Yeniden Refah Partisi Genel Başkanı Fatih Erbakan’ı ziyaret etti.

Bu görüşmelerin ardında 11 Ocak Cumartesi günü Edirne’de tutuklu bulunan Halkların Demokratik Partisi (HDP) eski Eş Başkanı Selahattin Demirtaş ile görüşen heyet, 12 Ocak Pazar günü ise Kocaeli Cezaevinde tutuklu bulunan HDP eski eş genel başkanı Figen Yüksekdağ ile görüştü.

İmralı’daki görüşme

DEM Parti vekilleri Pervin Buldan ve Sırrı Süreyya Önder’den oluşan iki kişilik heyet, Öcalan ile görüşmek üzere Cumartesi günü İmralı Adası’na gitti.

Adalet Bakanlığı, DEM Parti’nin Öcalan ile görüşmek için yaptığı başvuruya olumlu yanıt vermişti.

Euronews Türkçe’nin ulaştığı Adalet Bakanlığı kaynakları, görüşmenin yeni yıla girmeden gerçekleşebileceğini belirtmişti.

Cumartesi günü Sırrı Süreyya Önder ve Pervin Buldan İmralı’da Öcalan ile görüştü. İki ismin İmralı Adası’na nasıl gittiği ise güvenlik sebepleriyle açıklanmadı.

Saat 11:00’de başladığı belirtilen görüşmenin ardından iki ismin 17:30’da adadan ayrıldığı açıklandı. Buldan ve Önder, çözüm sürecinin başlarına denk gelen 2013 Mart ayında da İmralı’ya giden heyette yer alıyordu.

Öcalan’ın mesajı

Görüşmeye katılan Pervin Buldan ve Sırrı Süreyya Önder’in imzasıyla pazar günü yayımlanan açıklamada, “İmralı’da Sayın Abdullah Öcalan ile 28 Aralık 2024 tarihinde kapsamlı bir görüşme gerçekleştirdik. Kendisinin sağlığı iyi, morali oldukça yüksekti. Kürt Sorununa kalıcı çözüm bulmaya yönelik yaptığı değerlendirmeler hayati önemdeydi” dendi.

Heyetin yazılı mesajında aktardığına göre Öcalan’ın mesajları şöyle:

• Türk-Kürt kardeşliğini yeniden güçlendirmek tarihi bir sorumluluk olduğu kadar tüm halklar için de kader belirleyici bir önem ve aciliyet kazanmıştır.
• Sürecin başarısı için Türkiye’deki tüm siyasi çevrelerin dar ve dönemsel hesaplara takılmadan inisiyatif alması, yapıcı davranması ve pozitif katkı sunması elzemdir. Bu katkıların en önemli zeminlerinden biri de şüphesiz TBMM olacaktır.
• Gazze ve Suriye’de yaşanan hadiseler göstermiştir ki, dışarıdan müdahalelerle kangrenleştirilmeye çalışılan bu sorunun çözümü artık ertelenemez bir hal almıştır. Bunun ciddiyetiyle doğru orantılı bir çalışmayı başarıya ulaştırmak için muhalefetin de katkı ve önerileri değerlidir.
• Sayın Bahçeli’nin ve Sayın Erdoğan’ın güç verdiği yeni paradigmaya, ben de pozitif anlamda gerekli katkıyı sunacak ehil ve kararlılığa sahibim.
• Heyet bu yaklaşımımı gerek devletle gerekse siyasi çevrelerle paylaşacaktır. Bunlar ışığında gereken pozitif adımı atmaya ve çağrıyı yapmaya hazırım.
• Bütün bu çabalarımız, ülkeyi hak ettiği düzeye taşıyacak ve aynı zamanda demokratik bir dönüşüm için de çok kıymetli bir kılavuz olacaktır.
• Devir Türkiye ve bölge için barış, demokrasi ve kardeşlik devridir.

Bahçeli’nin Öcalan ve İmralı görüşmesi çağrıları

Bahçeli 1 Ekim 2024’te yapılan TBMM’nin açılışındaki DEM Parti sıralarıyla tokalaşmasından bu yana Abdullah Öcalan hakkında birçok kez çağrı yaptı.

15 Ekim’deki grup toplantısında Bahçeli, Öcalan’ın Türkiye’ye getirildiği sırada “Türkiye’ye dönünce hizmet edeceğim” sözlerini hatırlatarak PKK liderinden örgüt militanlarına silah bırakıp, teslim olması yönünde talimat vermesini, “Terörün bittiğini, örgütünün tasfiye edileceğini tek taraflı ilan etsin” sözleriyle istedi.

Bu konuşmasından tam bir hafta sonra Bahçeli, yeniden bir Öcalan çağrısı yaparak PKK liderinin tecridinin kaldırılmasını ve akabinde Meclis’te konuşma yapmasını talep etti.

“Şayet terörist başının tecridi kaldırılırsa gelsin TBMM’de DEM Parti grup toplantısında konuşsun. Terörün tamamen bittiğini ve örgütün lağvedildiğini haykırsın. Umut hakkının kullanımıyla ilgili yasal düzenlemenin yapılması ve bundan yararlanmasının önü de ardına kadar açılsın.“

Bunun ardından DEM Parti Şanlıurfa Milletvekili Ömer Öcalan, 23 Ekim Çarşamba günü İmralı Cezaevi’nde amcası Abdullah Öcalan ile görüştü.

DEM Parti milletvekili Öcalan 24 Ekim Perşembe günü X hesabından yaptığı açıklamada, “Sayın Öcalan görüşmede genel siyasi gelişmelere ilişkin değerlendirmelerde bulunarak kamuoyuna şu mesajın iletilmesini istedi: ‘Tecrit devam ediyor. Koşullar oluşursa bu süreci çatışma ve şiddet zemininden hukuki ve siyasi zemine çekecek teorik ve pratik güce sahibim,” ifadelerine yer verdi.

MHP lideri Bahçeli ise 26 Ekim’de Ankara’da katıldığı Ziya Gökalp Sempozyumu’nda “yeni çözüm süreci” konusunda açıklamalarda bulundu.

Buradaki konuşmasında Kürt ve Türk toplumu arasındaki ilişkiye yönelik mesajlar ileten Bahçeli, “Kürtleri sevmeyen bir Türk varsa, Türk değildir; Türkleri sevmeyen bir Kürt varsa, Kürt değildir” sözlerini dile getirdi.

Bahçeli, Türklerle Kürtlerin “ortak düşman ve ortak tehlike karşısında bulunduklarını” belirtti.

29 Ekim Cumhuriyet Bayramı vesilesiyle 28 Ekim’de bir mesaj yayınlayan MHP lideri, “Türkiye Cumhuriyeti’nin bir Kürt sorunu yoktur, asla da olmayacaktır. Türkiye Cumhuriyeti’nin etnik veya mezhebi bir ağırlığı ve açmazı da yoktur” sözlerine yer verdi.

En son olarak da Bahçeli, 26 Kasım’daki grup konuşmasında, “İmralı ile DEM grubu arasında yüz yüze temasın gecikmeksizin yapılmasını bekliyor, çağrımızı kararlılıkla tekrarlıyoruz,” dedi.

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli 22 Aralık Pazar günü, ‘İmralı’ çıkışının arkasında durarak, ‘İmralı ile sağlanacak görüşmeler sonucunda terörün bittiği, terör örgütünün lağvedildiği ortak gelecek ideali, insan ve millet sevgisi çerçevesinde açıklanmalıdır,’ sözlerini dile getirdi.

Türkiye’de çözüm süreci

Çözüm süreci, Türkiye’de 2013-2015 yılları arasında PKK ile Türk devleti arasında başlayan müzakereleri ifade ediyor. Bu süreç, Kürt sorununu barışçıl yollarla çözmek amacıyla başlatılmıştı.

Sürecin temel unsurları arasında, silah bırakma, demokratik reformlar ve Kürt kimliğine yönelik hakların genişletilmesi yer almaktaydı. PKK lideri Öcalan, bu müzakerelerde kilit bir figür olarak rol almıştı. Ancak 2015’te çatışmaların yeniden başlamasıyla çözüm süreci fiilen sona ermişti. Bu dönem, Türkiye’deki siyasi dinamiklerde önemli değişimlere neden olmuştu.

28 Kasım 1978’de Diyarbakır’ın Lice ilçesinde kurulan PKK, Avrupa Birliği, Amerika Birleşik Devletleri (ABD), İngiltere, Fransa, Türkiye ve pek çok başka devlet tarafından terör örgütü kabul ediliyor.

PKK militanları, 40 yıla yakındır sürdürdükleri saldırılarda, resmi rakamlara göre 15.000’e yakın kişiyi öldürdü.

PKK lideri Öcalan, terör örgütü kurmak ve yönetmek suçundan müebbet hapis cezasına çarptırıldığı 1999 yılından beri, Marmara Denizi’ndeki İmralı Cezaevi’nde bulunuyor.