BBC Haber'in haberine göre, güneş ışınlarının ulaşamadığı okyanus tabanının 5 kilometre derinliğinde, fotosentezin mümkün olmadığı bölgelerde bulunan metal nodüllerin, deniz suyunu elektroliz yoluyla hidrojen ve oksijene ayırdığı tespit edildi.
Şimdiye kadar canlıların soluduğu oksijenin yarısının deniz bitkilerinin fotosentezi sonucu üretildiği düşünülüyordu ancak yeni keşfedilen “karanlık oksijen”, ışığın ulaşmadığı okyanus derinliklerindeki yaşama dair ipuçları verdi.
Milyonlarca yıl boyunca deniz suyunda çözünen metallerin kabuk parçaları veya diğer döküntüler üzerinde birikmesiyle oluşan bu yumrular, pil yapımı için gerekli olan lityum, kobalt ve bakır gibi metalleri içeriyor. Bu nedenle derin deniz madenciliği şirketleri bunları çıkarmak için projeler geliştiriyor.
Nodüller “doğal piller” gibi davranır
İskoç Deniz Bilimleri Derneği baş araştırmacısı Prof Dr Andrew Sweetman ve ekibi, Hawaii ile Meksika arasında Clarion-Clipperton Bölgesi adı verilen metalik yumrularla kaplı geniş bir alanda araştırma yaptı.
Metal nodüllerin pil gibi davranarak oksijen ürettiğini kaydeden Sweetman, “Pilleri deniz suyuna koyarsanız köpürmeye başlar. Bunun nedeni, elektrik akımının deniz suyunu oksijen ve hidrojene (aşağıda kabarcıklar oluşturur) ayırmasıdır. Ben öyle düşünüyorum. Doğal ortamda bu nodüller ile oluyor. Yani nodüller deniz tabanında birbirleriyle temas ediyor.” “Yerindeyken birden fazla pil gibi uyum içinde çalışıyor.” dedi.
Aynı süreç gezegenlerde ve aylarda da meydana gelebilir.
Patates büyüklüğündeki metal nodülleri kullanan bilim insanları, her bir parçanın, kalem tipi bir pilin ürettiği voltaja yakın elektrik ürettiğini belirledi.
Keşfin, deniz tabanındaki nodüllerin, deniz suyundaki molekülleri parçalayacak kadar büyük elektrik akımları üretebileceği anlamına geldiği iddia edildi.
Araştırma ayrıca, hiçbir ışık veya biyolojik süreç gerektirmeyen oksijen üretiminin gezegenlerde ve uydularında da meydana gelebileceğini ve yaşamın gelişebileceği, oksijen açısından zengin ortamlar yaratabileceğini ortaya çıkardı.
Metal yumruların çıkarılması deniz yaşamına zarar verebilir
Clarion-Clipperton bölgesi, metal nodüllerin pil yapmak için gerekli elementleri içermesi nedeniyle derin deniz madenciliği şirketlerinin ilgi odağı.
Bilim insanları, metal yumruların deniz tabanından çıkarılmasının, yeni keşfedilen oksijenin üretim sürecini bozacağı ve oksijene bağımlı deniz yaşamına zarar vereceği konusunda uyarıyor.
Araştırma Nature Geoscience dergisinde yayınlandı.