Geçtiğimiz hafta ABD merkezli siber güvenlik şirketi CrowdStrike'ın kalite güvence aracındaki bir hata nedeniyle dünyanın birçok bölgesinde küresel bir yazılım sorunu yaşandı. Bu sorunla birlikte birçok sektörde ciddi aksamalar yaşandı.
Başta ulaştırma olmak üzere farklı sektörlerden büyük firmaların sistemlerinde Microsoft mavi ekranı ortaya çıkarken, Rusya ve Çin gibi ülkelerin bu sorundan pek etkilenmediği gözlemlendi.
Küresel yazılımlardan etkilenmeyen ülkeler, siber güvenlikten sosyal medyaya kadar pek çok alanda kendi teknolojilerini kullanıyor. Rusya bu alana en çok yatırım yapan ülkelerden biri olarak öne çıkıyor. Rusya, 2019 yılında çıkardığı yasayla internetini dünyadan tamamen bağımsız hale getirmek için Runet adında bir proje başlattı.
Reuters'in haberine göre Rusya, Runet'i ilk kez 2021 yılında test etme fırsatı buldu. Testlerin amacının Runet'in dış manipülasyonlara, ablukalara ve diğer tehditlere direnme yeteneğini belirlemek olduğu belirtiliyor. Ancak testin pozitif çıktığına dair henüz medyada bir bilgi yer almadı.
Yandex'in Rusya'daki kullanım oranı %70'tir.
Rusya, geliştirdiği uygulamalar ve internet altyapısıyla dijital bağımsızlığa doğru adımlar atıyor. Yandex bu bağlamda Rusya tarafından geliştirilen en bilinen uygulamalardan biri olarak öne çıkıyor. Rus arama motoru Yandex, Google'a alternatif sunarak kullanıcılara e-posta, harita hizmetleri ve bulut depolama gibi çok sayıda hizmet sunuyor.
Web trafiği analiz sitesi Statcounter'ın verilerine göre Rusların yaklaşık %70'i arama motoru olarak Yandex'i kullanırken, yalnızca %29'u Google'ı kullanıyor. Dünya genelinde arama motoru kullanımına baktığımızda Google %91, Yandex ise %1,44 paya sahip.
Rusya kendi siber güvenlik ve sosyal medya uygulamalarını kullanıyor
VK, Rusya'nın en popüler sosyal medya platformlarından biri olarak öne çıkıyor. Facebook'a benzer sosyal medya hizmetleri sunan VK'nın Statista verilerine göre 2024 yılına kadar yaklaşık 74 milyon kullanıcısı olacak.
Rusya'nın siber güvenlik alanında da büyük şirketleri var. Bu şirketlerin en bilineni dünya çapında yaygın olarak kullanılan Kaspersky'dir. 1997 yılında Eugene Kaspersky tarafından kurulan şirket, siber güvenlik çözümleri, antivirüs yazılımları ve diğer güvenlik ürünleriyle öne çıkıyor.
Çin'in mesajlaşmadan finansal uygulamalara kadar yerli çözümleri var
Kendi teknolojilerini geliştiren ülkeler arasında Rusya'nın yanı sıra Çin de öne çıkıyor. Teknoloji yarışında ABD'nin en büyük rakibi olan ülke, çoğu sektörde kendi uygulamalarını kullanıyor.
Çinli teknoloji şirketi Tencent'in geliştirdiği WeChat, vatandaşlarına mesajlaşma uygulaması olarak WhatsApp'a alternatif sunuyor. Bu uygulamada mesajlaşma işlevinin yanı sıra mobil ödeme, oyun, alışveriş ve taksi çağırma gibi birçok hizmet de yer alıyor. Uygulamanın 1 milyardan fazla aktif kullanıcısı var.
Ödeme sistemlerinde de kendi çözümlerini kullanan ülkede, mobil ödeme ve dijital cüzdan hizmetleri sunan yerli firma Alipay'in çözümleri yaygın olarak tercih ediliyor. Alışveriş yapma, fatura ödeme, para transferi yapma ve kredi taleplerini yönetme imkanı sunan uygulama, 1 milyardan fazla kişi tarafından kullanılıyor.
Google yerine Baidu, Twitter yerine Weibo
Baidu, dünya teknoloji devlerinden Çin'in arama motoru olarak geliştirdiği yerli alternatiftir. “Çince Google” olarak tanımlanabilecek bu uygulama, kullanıcılarına harita hizmetleri gibi birçok hizmet sunmaktadır.
Çin'in sosyal medya alanında birçok uygulaması var. Twitter'a benzer bir yapıya sahip olan Weibo ve dünya çapında yaygın olarak kullanılan TikTok, Çin'in en önemli platformları olarak anılabilir. TikTok'un dünya çapında aylık 1,5 milyardan fazla aktif kullanıcısı var. Uygulamanın Çin'e özel versiyonu olan Douyin'in aylık 750 milyonun üzerinde aktif kullanıcısı bulunuyor.
Ülkenin yerli işletim sistemi üzerinde de çalışmalar yapılıyor. Çin'in Kylin işletim sistemi, başta askeriye ve hükümet olmak üzere kritik altyapılarda tercih ediliyor. Kylin'in daha da geliştirilmesi için açık kaynaklı işletim sistemi “openKylin” geçen yıl kullanıma sunuldu.
Çin, siber güvenlik çözümleri açısından dünyanın en büyük ikinci pazarı
Akıllı telefonlardan tabletlere kadar pek çok teknolojik ürün geliştiren dev firmaların bulunduğu ülkede, bu ürünler için ev işlemcilerinden sistem arayüzlerine kadar pek çok yerli teknoloji de geliştiriliyor.
Siber güvenlik alanında çok sayıda yerli çözümü bulunan Çin, siber güvenlik pazar büyüklüğü açısından dünyada ABD'den sonra ikinci sırada yer alıyor.
Bu teknolojilerin yanı sıra telekomünikasyon ekipmanları alanında Huawei ve ZTE gibi dünyaca ünlü firmalara ev sahipliği yapan Çin'de, 5G teknolojilerinin yerli çözümlerle geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması için yoğun çalışmalar yapılıyor.
Ülkeler bu milli çözümleri geliştirerek tekelleşmenin olduğu teknolojik alanlarda bağımsızlıklarını sağlamakta ve küresel teknik aksaklıklardan daha az etkilenmektedir. Ayrıca sistemlerinde oluşabilecek teknik problemlere karşı daha hızlı müdahale edebilme yeteneğine sahiptirler.